跳转至

6 离散 z 域分析

z 变换定义和收敛域

定义

\[ \begin{align*} x_s(t) &= x(t) \cdot \delta_T(t) \\ &= x(t) \sum_{n=-\infty}^{\infty} \delta(t-nT) \\ &= \sum_{n=-\infty}^{\infty} x(nT)\delta(t-nT) \end{align*} \]

\(x_s(t)\) 取拉普拉斯变换: $$ \begin{align} X_s(s) &= \mathcal{L}\left[\sum_{n=-\infty}^{\infty} x(nT)\delta(t-nT)\right] \ &= \sum_{n=-\infty}^{\infty} x(nT)e^{-snT} \end{align} $$ 引入复变量 \(z = e^{sT}\),得到我们的 z 变换: $$ X[z]=X_s(s)\Big|{z=e^{sT}} = \sum $$}^{\infty} x[n]z^{-n

收敛域

满足 \(\sum_{n=-\infty}^{\infty} \big|x[n]z^{-n}\big| < \infty\) 的区域。

典型序列的 z 变换

单位样值

\[ X(z) = \sum_{n=-\infty}^{\infty} \delta[n]z^{-n} = 1 \]

ROC:整个 z 平面。

单位阶跃

\[ \begin{align*} X(z) &= \sum_{n=-\infty}^{\infty} u[n]z^{-n} \\ &= 1 + z^{-1} + z^{-2} + z^{-3} + \cdots \end{align*} \]

ROC:\(|z| < 1\)

\(|z^{-1}|<1\) 时: $$ X(z) = \frac z {z-1} $$

斜变序列

\[ x[n] = n u[n] \]

推导过程略(对 \(z^{-1}\) 求导) $$ \sum_{n=0}^{\infty} nz^{-n} = \frac{z^{-1}}{(1-z^{-1})^2} = \frac{z}{(z-1)^2}, \quad |z| > 1 $$

指数序列(右)

\[ x[n] = a^nu[n] \]
\[ X(z) = \frac{1}{1-az^{-1}} = \frac{z}{z-a}, \quad |z|>|a| \]

指数序列(左)

\[ x[n] = -a^{n}u[-n-1] \]
\[ X(z) = \frac{1}{1-az^{-1}} = \frac{z}{z-a}, \quad |z|<|a| \]

单边余弦序列

\[ x[n]=\cos (\Omega_0 n)u[n] \]
\[ \begin{align} X(z) &= \frac{1}{2} \left( \frac{z}{z - e^{j\Omega_0}} + \frac{z}{z - e^{-j\Omega_0}} \right) \\ &= \frac{z(z - \cos(\Omega_0))}{z^2 - 2z\cos(\Omega_0) + 1}, \quad |z|>1 \end{align} \]

单边正弦序列

\[ x[n]=\sin (\Omega_0 n)u[n] \]
\[ \begin{align} \mathcal{Z}\{\sin(\Omega_0 n)u[n]\} &= \frac{1}{2j} \left( \frac{z}{z - e^{j\Omega_0}} - \frac{z}{z - e^{-j\Omega_0}} \right) \\ &= \frac{z\sin(\Omega_0)}{z^2 - 2z\cos(\Omega_0) + 1}, \quad |z|>1 \end{align} \]

z 变换的性质

线性

\[ \mathcal{Z}\{ax[n]+by[n]\} = aX(z)+bY(z) \quad (R_1 < |z| < R_2) \]

收敛域取重叠部分。

位移性

双边 z 变换位移

\[ \mathcal{Z}\{x[n-m]\} = z^{-m}X(z) \]

收敛域:只会影响 \(z=0\)\(z=\infty\) 处。

单边 z 变换位移

\(x[n]\) 为双边序列,其单边 z 变换为 \(\mathcal{Z}\{x[n] \cdot \bold{u[n]}\}\)

右位移
\[ \mathcal{Z}\{x[n-m]u[n]\} = z^{-m}\left[X(z) + \sum_{k=-m}^{-1} x[k]z^{-k}\right] \]

m 为整数。

左位移
\[ \mathcal{Z}\{x[n-m]u[n]\} = z^{-m}\left[X(z) - \sum_{k=-m}^{-1} x[k]z^{-k}\right] \]

序列线性加权

求加权序列 \(nx[n]\) 的 z 变换:

\[ nx[n] \leftrightarrow -z\frac{dX(z)}{dz} = -z^{-1}\frac{dX(z)}{dz^{-1}} \]

我们可以推广得到:

\[ n^m x[n] \leftrightarrow \left[-z\frac{d}{dz}\right]^m X(z) \]

序列指数加权(z 域尺度变换)

\[ a^n x[n] \leftrightarrow X\left(\frac{z}{a}\right) \quad \left(\text{ROC: } R_{x1} < \left|\frac{z}{a}\right| < R_{x2}\right) \]

初值序列

\(x[n]\) 为因果序列,已知 \(X(z) = \sum _{n=0}^{\infty} x[n] z^{-n}\) 则:

终值定理

\(n \rightarrow \infty\)\(x[n]\) 收敛,才可用终值定理。因果序列。

$$ \lim_{n\rightarrow\infty}x[n] = \lim_{z\rightarrow1}[(z-1)X(z)] $$ 条件:TODO

时域卷积定理

已知:

\[ \begin{align*} X(z) &= \mathcal{Z}\{x[n]\} \quad (\text{ROC: } R_{x1} < |z| < R_{x2}) \\ H(z) &= \mathcal{Z}\{h[n]\} \quad (\text{ROC: } R_{h1} < |z| < R_{h2}) \\ \end{align*} \]

那么:

\[ \mathcal{Z}\{x[n] * h[n]\} = X(z)H(z) \]